Eskiden ‘Cin Börülcesi’ veya ‘Çin Fasulyesi’ olarak da adlandırılan maş fasulyesinin tarihi antik zamanlara kadar dayanmaktadır. MÖ 1500 yılında Hint kıtasında evcilleştirilip ekilmeye başlandığı düşünülmektedir. Ana vatanı Hindistan olmasına rağmen günümüzde birçok Doğu Asya ülkesine yayılmış ve birçok ülkenin en çok tüketilen ve ihraç edilen besin kaynağı haline gelmiştir. Günümüzde ise ana ihracatçı Çin’dir.

Normal fasulyeye göre daha küçük bir yapıya sahip olan maş fasulyesi; yeşil, kahverengi veya siyah renk karışımlı dış kabuğa sahip küçük ve yuvarlak bir fasulye türüdür. Dış kabuğu soyulduğunda altın sarısı veya hardal renginde, yumuşak dokulu bir iç yapıya sahiptir. Dikimi ve yetiştirilmesi de normal fasulye çeşitleri ile benzerlik gösterir. Ülkemizde diğer bilinen fasulye çeşitleri kadar sık bulunmasa da Gaziantep ve Toroslara yakın çeşitli tarım alanlarında yetiştirilmektedir. Kimi yerlerde ‘Mungo Fasulyesi’ olarak da adlandırılır.

Sahip olduğu yüksek protein değeri ve düşük yağ değeri ile özellikle Vegan beslenme için önemli bir hammaddedir. Ancak maş fasulyesini sadece vegan beslenmeyle ilişkilendirmek doğru değildir. Çünkü çok yönlü kullanılabilmesi sayesinde özgün tarifler hazırlayabilmemize imkan sağlar.

Hafif tatlı bir tada sahip olması sayesinde birçok tatlı ve tuzlu tarifte rahatlıkla kullanılabilir. Kendine özgü hassas tadı, yemeklerin asıl tadını gölgelemek yerine ana tadı özümseyerek yemeğin lezzetini arttırır.

Maş fasulyesi, bütün olarak kullanılabilir, soyulabilir, filizlendirilebilir. Ayrıca unlarda kullanılmak üzere çeşitli yiyecek karışımlarının bir bileşeni olarak da öğütülebilir. Un haline getirildiğinde, öğütülmüş fasulyedeki nişasta ve fasulye ipliği çok ince ve şeffaf olan ‘Cellaphone Noodle’ (Cam Noodle) yapımında kullanılır. Ayrıca un, ekmek ve tatlı yapımında da kullanılır.

Cellaphone Noodle (Cam Noodle), öğütülmüş maş çekirdeklerinden elde edilen maş fasulyesi nişastasından yapılır. Sıcak suya batırıldığında yumuşak ve kaygan hale gelir.

Bu kadar özelliğe rağmen Maş fasulyesinin baklagiller ailesine ait bir bitki türü olduğunu unutmamak gerekir. Taze de tüketilebileceği gibi marketlerden maş fasulyesini kurutulmuş bir halde satın alırız. Ancak pişirildiğinde yumuşar ve kolayca sindirilebilir hale gelir.

Pişirmeye geçmeden önce marketten aldığınız kurutulmuş maş fasulyelerini diğer baklagiller gibi serin ve kuru yerde saklamayı ihmal etmeyin.

Maş Fasulyesi Pişirme

İnternette araştırdığınız zaman farklı farklı maş fasulyesi pişirme uygulamaları göreceksiniz. Bütün halde kullanıldığında; salata, piyaz, pilav, risotto, ana yemeğin yanına garnitür olarak ve vegan burgerler ve köfteler; püre haline getirildiği zaman çorba; filizlendirildiğinde hem salatalarda hem tabaklarda dekor olarak hem de stir-fry (Stir frying, Çin mutfağı malzemelerin az miktarda çok sıcak yağda kızartıldığı ve bir wokta karıştırıldığı pişirme yöntemidir) yemeklerde kullanılır. Hatta maş fasulyeleri macun kıvamına getirilip hummus, çeşitli mezeler ve vegan atıştırmalıklar yapılır. Hepsine tek tek değinmeyeceğiz ancak bazı önemli detaylara değinmek istiyoruz.

Kurutulmuş maş fasulyelerini kullanmadan önce ayıklamayı ihmal etmeyin. Paketlerin içine küçük taş parçaları veya yenmeyen döküntüler karışmış olabilir. Ayrıca şüpheli görünen fasulyelerini de çıkarın. Eski ve buruşuk fasulyeler iyi yumuşamaz ve tüketimi zorlaştırır. Son olarak kullanamadan önce iyice yıkamayı da ihmal etmeyin.

Maş fasulyesi kullanımında ilk olarak dikkat etmemiz gereken detay, maş fasulyesini hangi amaçla kullanacağımızdır. Eğer diri ve dişe gelen bir maş fasulyesi istiyorsanız az, daha yumuşak ve ağızda eriyen bir doku arzu ederseniz de biraz daha uzun süre haşlamayı ihmal etmeyin. Maş fasulyesini nasıl kullanmak istediğinizi çok iyi bilmelisiniz ve haşlama esnasında ideal forumu maş fasulyesinin tadına ve yumuşaklığına bakarak karar vermeyi ihmal etmeyin.

İdeal maş fasulyesi pişirme oranı, 200 gram maş fasulyesi için 3 su bardağı sudur.

Bir miktar tuz eklemenizde bir sakınca yoktur. Tuzun maş fasulyesini sertleştirdiğine inanılır. Ancak tuzlama işlemi, maş fasulyesinin dış kabuğunu geçici olarak sertleştirir. Bu sayede maş fasulyesi aşırı pişirmeye karışı korunmuş olur ve haşlama suyundan dolayı çeşnilendirilmiş olur.

Maş fasulyelerini pişirmeden önce yaklaşık 6-8 saat arası soğuk suda bekletilmesi hem pişirme süresini kısaltır hem de sindirimi arttırır. Suda bekletme sırasında tuz eklemeyin. Bir gece öncesinde suda bekletilen maş fasulyelerini çok uzun süre haşlamayın. Aksi takdirde maş fasulyeleri hamur olur.

Maş fasulyelerinizi haşlarken her zaman ocağın altı en kısıkta olmalıdır. Eğer tüketim için zamanınız varsa simmering derecesinde su kullanmayı ihmal etmeyin. Su fokur fokur kaynamasın yoksa fasulyeler yumuşar yumuşamaz suyun hareketi ile parçalanır ve hamur olur.

Haşlama suyu olarak sebze veya et suyu da kullanabilirsiniz. Ancak bu durumda tuzu bir miktar azaltmayı ihmal etmeyin.

Maş fasulyesi haşlanırken, tencerenin veya haşlama kabının ağzı her zaman kapalı olmalıdır. Bu yüzden sık sık karıştırılmalı ve kontrol edilmelidir.